NAJAARSCURSUS MUZIEK 17 De wonderlijke wegen van de muziek

In dit najaar was er weer een grensverleggende verkenning naar Licht en Klassiek.

Cursus Muziek Najaar 2023

Ook najaar 2023 was er weer de Cursus Muziek met onze vaste docent, de musicoloog Kees Wisse. Deze keer liet Kees zijn licht schijnen op een interessante tegenstelling: Wanneer is iets “Klassieke Muziek” en wat noemen wij “Lichte Muziek”?

Licht of klassiek: een grensverleggende verkenning

Sommige dingen in de muziek lijken zo vanzelfsprekend dat vrijwel niemand zich afvraagt of het eigenlijk wel klopt. Eén daarvan is ongetwijfeld de indeling in licht of klassiek. Iedereen lijkt moeiteloos antwoord te kunnen geven op wat hij of zij als lichte muziek beschouwt of juist als klassiek. Maar is die definitie wel zo simpel? En is die scheiding wel zo duidelijk of zinvol?

Er zijn popmusici die zich laten inspireren door klassieke muziek en veel klassieke componisten hebben met belangstelling naar de lichte muziek gekeken. Denk maar aan de jazzy muziek van Ravel, of beroemde nummers van the Beatles of Queen. Sommige musici zoals Gershwin of Bernstein hebben nooit een echte keuze gemaakt. Heel veel klassieke muziek is bewerkt tot pop en talloze orkesten spelen regelmatig arrangementen van bekende hits.

En hoe zit het met het idee dat lichte muziek pas rond 1900 met de jazz en aanverwante genres is ontstaan? Werd er niet eeuwenlang in brede lagen van de bevolking gezongen, gespeeld en gedanst puur voor het plezier? Mozart zou maar raar opkijken dat wij zijn Eine kleine Nachtmusik als zwaar klassiek beschouwen, of Monteverdi zijn talloze madrigalen.

In vijf bijeenkomsten namen wij ons idee over licht en klassiek eens onderhanden. Aan de hand van een groot aantal luistervoorbeelden werden de standaard opvattingen over beide begrippen flink door elkaar geschud. Zo konden we ontdekken hoe verrassend klassieke pop is of hoe swingend klassiek en gingen we op ontdekkingsreis naar de lichte muziek uit de afgelopen eeuwen.

Onze docent verraste weer met heel veel interessante voorbeelden. Te veel om op te noemen, maar hierbij een kleine selectie:

• Achtergrondmuziek voor feesten wordt door de tijd klassieke luistermuziek. Komt vaak voor. Heel bekend is Eine kleine Nachtmuziek van Mozart;
  
• Een melodie uit een klassiek muziekstuk wordt met groot succes gebruikt voor een popsong. Zoals de Orgel symphonie van Saint Saens de basis werd voor de zeer succesvolle popsong If I had words;
  
• Popsong gaat klassiek. Zo werd 'Blackbird' van de Beatles bewerkt voor de klassieke zangeres Anne Sophie von Otter;
  
• Popster en opera zangeres zingen duet. Freddy Mercury, al jaren nummer een in de top 2000 met Bohemian Rapsody, maar ook klassiek geschoold, had grote bewondering voor opera-ster Montserrat Cabbale. Hij schreef het duet Barcelona dat ze samen, met veel succes, in grootse stijl uitvoerden.

De eindconclusie van onze docent was dat na verloop van tijd, zo'n vijftig jaar, elke muzieksoort als klassiek zal worden aangemerkt. Dus ook de rock en de rap van nu. Of hij daar gelijk in zal krijgen...? Wij zullen dat niet weten.

Dit alles werd in een vijftal sessies besproken.

DATA 29 september, 13 oktober, 27 oktober, 10 november en 24 november 2023
TIJDSTIP vrijdagmiddag van 14.00 tot 16.00 uur
PLAATS Zijlstrazaal van het Ministerie van LNV. (Zaal 42 A-passage, 7e etage)

De cursuscoördinatoren
Richtje de Vries
Anne Hofstede