VERSLAG CURSUS KUNSTGESCHIEDENIS NAJAAR 2022

Op 14 oktober startte de 40e editie van de cursus kunstgeschiedenis.
De coördinatoren van de Commissie Kunstgeschiedenis van de LAVIVO Seniorenclub presenteerden weer een zo gevarieerd mogelijk programma.
Deze cursus werd ook weer gehouden in de Regentenzaal van het Hofje van Nieuwkoop in het centrum van Den Haag.

Er was weer een ochtend en een middagprogramma

Aanvullende toelichting op het zeer succesvol verlopen programma:

14 oktober
Donatello
De titel van de tentoonstelling in Florence was simpel: ‘Donatello, il Rinascimento’. Het oeuvre van Donatello heeft ook niet meer nodig om de aandacht te trekken, de werken spreken voor zich, toen en nu. Donatello stond met zijn enorme veelzijdige werk aan de wieg van de renaissance, blies het terracotta sculptuur weer nieuw leven in en waagde zich aan ongekend grote bronzen beelden. Maar bovenal toont zijn werk een intense emotie die tot dan toe ongekend was en een verpletterende indruk hebben achtergelaten op zijn tijdgenoten en latere generaties kunstenaars. Tijdens de lezing nam de inleider ons mee over deze unieke tentoonstelling in Florence waar werken bijeen waren gebracht die nog nooit eerder in hun lange leven van hun plek waren geweest. We zagen bijv. het bekende paneel van het doopvont van Siena met de presentatie van het hoofd van Johannes de Doper en de deuren van de Oude Sacristie van de San Lorenzo kerk. Mocht u na het bijwonen van deze lezing nieuwsgierig zijn geworden, dan kon u in het najaar terecht in de Gemäldegalerie in Berlijn en het Victoria &Albert Museum in Londen, waar - in een gemodificeerde vorm - deze tentoonstelling te was.

28 oktober
De schilders van St Ives
In het pittoreske vissersplaatsje St Ives in Cornwall streken vanaf de jaren ’20 van de vorige eeuw kunstenaars neer die de grote stad ontvluchtten en in die ruige steenachtige natuur ontstond een nieuwe kunst. Een kunst die direct voort leek te komen uit de rotsen en de zee. Rond het echtpaar Barbara Hepworth en Ben Nicholson, beiden later wereldberoemd geworden, vormde zich een diverse groep; kustenaars als Naum Gabo beeldhouwer en vluchteling voor het opkomend fascisme, jonge Engelse kunstenaars die iets nieuws wilden en ongeschoolde schilders uit de buurt. Uit deze smeltkroes kwam iets heel nieuws voort: de Engelse abstracte kunst, een stroming die zich kon meten met Mondriaan en met het Amerikaanse abstract expressionisme. Hoe dit geheel van naïeve schilderstukjes, geabstraheerde landschappen en woeste natuur geleid heeft tot de betoverende abstracte werken van de school van St Ives, was deze zomer te zien in de tentoonstelling Living the Landscape in Museum Belvedère in Heerenveen. Dit was een goede aanleiding om hier eens nader in te duiken.

11 november
Manhatten Masters, Kunstschatten uit New York
In deze lezing vertelde de inleider meer over “Manhattan Masters”, een hele bijzondere tentoonstelling die het feestelijke jubileumjaar van het Mauritshuis afsluit en te zien is van 29 september t/m 15 januari 2023. Dit is wat het Mauritshuis erover zegt: "In Manhattan masters tonen we het mooie van het mooiste uit de The Frick Collection in New York. De schilderijen die we in deze tentoonstelling laten zien verruilden Europa meer dan 100 jaar geleden voor Amerika en zijn sindsdien nooit meer in Europa te zien geweest. Bij hoge uitzondering leent The Frick Collection ze aan ons uit. Onder hen het beroemde Zelfportret van Rembrandt van 1658.”

25 november
Gustav Klimt en zijn inspiratiebronnen.
Gustav Klimt is wereldberoemd vanwege zijn gouden en decoratieve schilderijen en sterke vrouwenportretten. Maar wie was deze 'golden boy' en wat is het verhaal achter zijn talent? Je kent misschien het werk van Klimt, maar heb je het ook werkelijk gezien? We ontdekten hoe Gustav Klimt zijn unieke stijl ontwikkelde en zijn inspiratie daarvoor haalde uit de West- Europese moderne kunst van zijn tijd. Uit nieuw onderzoek weten we welke kunstenaars Klimt hebben beïnvloed, en welke hij bewonderde. Maar ook welke kunstwerken werden getoond in bijvoorbeeld de vernieuwende kunstenaarsvereniging de Secession, waarvan Klimt de voorzitter was. Door al deze nieuwe impulsen werd ook Wenen van een ingeslapen stad een bruisende metropool. Voor zijn veelzijdige kunst putte Klimt rijkelijk uit het werk van beroemde voorgangers, waaronder Van Gogh, Rodin, Toulouse-Lautrec, Monet en Matisse. De groots opgezette tentoonstelling in het Van Gogh Museum in Amsterdam toont tientallen iconische topstukken van Klimt: van decoratieve landschapsschilderijen en krachtige figuurtekeningen tot monumentale, kleurrijke vrouwenportretten zoals Emilie Flöge (1902) en spectaculaire schilderijen als Waterslangen II (1904/1906-07) en naast schilderijen van zijn favoriete kunstenaars. De tentoonstelling is te zien van 7 oktober tot 8 januari 2023.

2 december
Guiseppe Pepone en de Arte Povera
Van 8 oktober 2022 tot en met 29 januari 2023 is in Museum Voorlinden een overzichtstentoonstelling van het werk van Guiseppe Penone te zien. De Italiaanse kunstenaar Giuseppe Penone werd geboren in 1947 in Garessio en studeerde aan de Accademia di Belle Arti in Turijn, waar hij nog altijd woont en werkt. Hij was de jongste vertegenwoordiger van de arte povera, een groep kunstenaars in Italië die zich eind jaren zestig verzette tegen de industrialisering en de ontmenselijking in de kunst. Voor Giuseppe Penone is de natuur – en bomen in het bijzonder – zowel onderwerp als materiaal. In Nederland zijn bomen van zijn hand te zien in de beeldentuin Clingenbosch, in Kröller-Müller en langs de Westersingel in Rotterdam. In zijn sculpturen, installaties en tekeningen verwerkt hij boomstammen, bladeren, marmer en leer. Hij wil onze verbondenheid met de natuur weergeven: een urgent thema in de tegenwoordige tijd. Zo pelt Penone in Ripetere il bosco (1968) de jaarringen van een boom af om zo diens oorsprong bloot te leggen. Op deze manier ontsluit Penone groeiprocessen die voor het menselijk oog vaak onzichtbaar blijven.

9 december
Nicole Eisenman
Nicole Eisenman (1965) heeft in de afgelopen dertig jaar een veelzijdig oeuvre neergezet waarin elementen uit de politiek, kunstgeschiedenis en queer- en popcultuur worden gecombineerd met het menselijk bestaan. De Amerikaanse schilder en beeldhouwer wordt beschouwd als een van de meest toonaangevende kunstenaars van haar generatie. Kunstmuseum Den Haag toont een ruime selectie van Eisenmans schilderijen en tekeningen naast het werk van internationaal bekende moderne kunstenaars als Max Beckmann, Paula Modersohn-Becker, Edvard Munch en Käthe Kollwitz. De tentoonstelling komt voort uit een nauwe samenwerking tussen Nicole Eisenman, Aargauer Kunsthaus, Fondation Vincent van Gogh Arles, Kunsthalle Bielefeld en Kunstmuseum Den Haag. Deze tentoonstelling is te zien in het Kunstmuseum in Den Haag van 12 november 2022 t/m 12 februari 2023.

16 december Bezoek aan tentoonstelling Nicole Eisenman en tentoonstelling Balenciaga Nicole Eisenman is 9 december op de cursus besproken, over de tentoonstelling Balenciaga het volgende: In het najaar van 2022 brengt Kunstmuseum Den Haag met de modetentoonstelling Balenciaga – Meesterlijk zwart een eerbetoon aan zijn oeuvre in deze kleur. Meer dan 100 topstukken uit de collecties van Palais Galliera en Maison Balenciaga uit Parijs stelen vanaf 24 september 2022 de show in Kunstmuseum Den Haag. Het is voor het eerst dat zo’n grote selectie werken van Balenciaga in Nederland te zien is.